باتوجه به تحولات شتابان و متعدد در مسائل منطقه و عرصه بین الملل و به خصوص پس از اتفاقات اخیر در سوریه و آغاز اقدامات دیپلماتیک برخی کشورهای اروپایی با دمشق و از سوی دیگر مشخص شدان تقریبی زمان دور دوم نشست میان ایران و سه کشور اروپایی و اهمیت این موضوع با در نظر گرفتن این نکته که به ۲۰ ژانویه و روی کار آمدن دونالد ترامپ در کاخ سفید هم نزدیک میشویم، با «سید وحید کریمی» کارشناس مسائل بین الملل هم گفت‌وگویی تفصیلی انجام دادیم.

متن کامل مصاحبه به شرح زیر است:

ارتباطات و تعاملات کشورهای اروپایی و مقام های اتحادیه اروپا با دولت سوریه در حال انجام است. با توجه به اینکه در ۱۴ سال گذشته، کشورهای اروپایی رویکردی انفعالی در قبال سوریه داشتند، اکنون این سوال مطرح است که اولویت‌ها و دغدغه‌های اروپا در قبال سوریه جدید چیست؟

به نظر می‌رسد که اروپا و غرب، از جمله اسرائیل، همواره به دنبال آن هستند که از نفوذ دیگر کشورها در مدیترانه جلوگیری کنند. دریای مدیترانه به دلیل موقعیت استراتژیک خود که بین سه قاره آفریقا، اروپا و آسیا قرار دارد، اهمیت ویژه‌ای دارد. آفریقا به دلیل مشکلات داخلی خود توانایی رقابت در این منطقه را ندارد و اروپا سعی کرده است این منطقه را تحت کنترل کامل خود نگاه دارد. حضور ایران در مدیترانه از طریق سوریه باعث نگرانی اروپا شد. به عنوان نمونه، یک مرتبه حضور ناوگان ایرانی در مدیترانه واکنش شدید اروپایی‌ها را برانگیخت.

اگر ایران و ترکیه توانسته بودند همکاری راهبردی برقرار کنند، به طوری که ایران یک بندر در خلیج فارس در اختیار ترکیه قرار دهد و ترکیه نیز یک پایگاه در مدیترانه به ایران واگذار کند، این همکاری می‌توانست جایگاه اسرائیل و اهمیت آن نزد اروپا و آمریکا را کاهش دهد. اما به دلیل تصمیمات نادرست و عدم مشورت، چنین اتفاقی رخ نداد.

اروپا به دنبال حفظ سلطه خود بر مدیترانه است و همچنان به عنوان بخشی از سیاست سنتی خود از اسرائیل حمایت می‌کند. امنیت اسرائیل و منافع اقتصادی آن برای اروپا اهمیت زیادی دارد. به همین دلیل، آنها برای تأمین امنیت اسرائیل، مناطق حائل ایجاد می‌کنند و این مسئله را به صراحت اعلام می‌کنند. اولویت‌های بعدی اروپا شامل مدیریت بحران‌های شامات است، منطقه‌ای که در طول تاریخ همواره دست به دست شده است.

به گزارش ایرنا :در تاریخ نیز می‌بینیم که کشورهای بزرگ به دنبال تقسیم نفوذ خود در مناطق مختلف بوده‌اند. به عنوان مثال، ژنرال دوگل در زمان قدرت خود پیشنهاد تقسیم جهان به سه بخش را مطرح کرد؛ شمال آفریقا تحت مدیریت فرانسه، بخشی از خاورمیانه تحت مدیریت بریتانیا و خاور دور تحت مدیریت آمریکا. اگرچه این پیشنهاد رسماً رد شد، اما به نظر می‌رسد که به طور غیررسمی چنین ترتیباتی در سیاست جهانی وجود دارد. آمریکا نفوذ خود را در خاور دور (مانند تایوان، چین، کره جنوبی و ژاپن) گسترش داده است، فرانسه در آفریقا حضور دارد و بریتانیا نیز نفوذ خود را در خلیج فارس حفظ کرده است.

مشکل اصلی سیاست خارجی ایران در این زمینه، عدم شناخت کافی از ساختار و بازی‌های بین‌المللی است. در چهار دهه گذشته، با وجود تأکیدات مکرر رهبری مبنی بر حل مسائل منطقه‌ای توسط کشورهای منطقه، ایران به دلیل برخی سیاست‌های انفرادی و بعضا عدم همکاری با کشورهای منطقه نتوانست نقش مؤثری ایفا کند. این امر باعث شده که غرب دوباره نفوذ خود را در منطقه غرب آسیا افزایش دهد.