بودجه آموزش و پرورش و کسری‌های آن، بحثی تکراری و پر چالش که نه تنها طی دهه‌های گذشته تا کنون حل نشده بلکه پر رنگ‌تر هم شده است، گویا هنوز هم گوش شنوایی برای شنیدن مشکلات نیست طوری که سهمش از بودجه عمومی دولت برای سال آینده هم کاهش یافته و باید دید نمایندگان ملت آستین همت برای جبران کسری‌های این وزارتخانه بالا خواهند زد یا خیر.

موضوع بودجه آموزش و پرورش داستان دنباله‌داری است که بخصوص در نیمه دوم هر سال نمایان‌تر می‌شود؛ این بودجه که به گفته کارشناسان آموزش و پرورش هرسال سهم کمتری از بودجه عمومی دولت به خود می‌گیرد، می‌تواند تأثیرات منفی بر کیفیت آموزش داشته باشد به طوری که محمد بداغی مدیرکل دفتر برنامه و بودجه وزارت آموزش و پرورش اعلام کرده بود کسری بودجه به‌طور مداوم در لوایح بودجه وجود داشته و نیاز به توجه بیشتری دارد و باید نیازهای واقعی آموزش و پرورش در دل لوایح بودجه دیده شود و این نیازها متناسب با برنامه‌ها و مأموریت‌های دستگاه‌ها باشد؛ این فاصله معنادار بین نیازهای اعلام‌شده و بودجه مصوب نشان‌دهنده عدم درک مشترک بین وزارت آموزش و پرورش و سازمان برنامه است.

صمد برزویان استاد دانشگاه علامه طباطبایی نیز پیشتر در گفت‌وگو با ایسنا گفته بود از سال ۱۳۷۰ تا سال ۱۴۰۲ به طور متوسط همواره ۲۰ درصد عملکرد بودجه آموزش و پرورش بیشتر از بودجه مصوب بوده است یعنی اگر ۱۰۰ واحد بودجه برای آموزش و پرورش در نظر گرفته شده بود در پایان سال به ۱۲۰ واحد نیاز بود که همین مسائل سبب تأخیر یکساله در واریز پاداش پایان خدمت معلمان بازنشسته به عنوان نخستین اثر کسری پایدار بودجه است؛ سهم وزارت آموزش و پرورش از بودجه عمومی دولت در سال ۱۴۰۱، ۱۳.۱ درصد بوده است و در سال ۱۴۰۳ این رقم به ۹.۸ درصد رسیده یعنی شاهد کاهش سهم آموزش و پرورش از بودجه عمومی دولت هستیم.

این درحالیست که شکوهی مشاور وزیر آموزش و پرورش در امور ‌رفاهی نیز پیشتر درباره ‌کمبود بودجه و تخصیص ناعادلانه منابع، به‌ویژه کاهش سهم آموزش و پرورش از کل بودجه، که به یک معضل سنتی تبدیل شده است گفته بود: ‌تورم و کاهش ارزش پول نیز بر مشکلات افزوده شده است لذا افزایش اعتبار به تنهایی نمی‌تواند تضمینی برای تحول در آموزش و پرورش باشد.

بار بزرگ قانونگذار بر دوش آموزش و پرورش

تکلیف این وزارتخانه برای تخصیص سالانه چند ده همت برای افزایش سرانه آموزشی

با این تفاسیر قاسم احمدی لاشکی معاون حقوقی و امور مجلس وزیر آموزش و پرورش در گفت‌وگو با ایسنا، از موضوع بودجه به عنوان مهمترین موضوع در طرح‌ها و برنامه‌های آموزش و پرورش که در حال پیگیری از طریق کمیسیون آموزش مجلس است، نام برد.

به گزارش ایسنا، وی با بیان اینکه جلسات مختلفی با اعضای تلفیق بودجه برگزار شده است افزود: قانونگذاران بار بزرگ تکلیفی را در برنامه هفتم بر دوش آموزش و پرورش گذاشته‌اند که تا پایان برنامه هفتم پیشرفت یعنی سال ۱۴۰۷ باید عملی شود، مثلا سرانه فضای آموزشی از ۵.۲۸ درصد به ۶.۱ درصد افزایش پیدا کند یعنی ۰.۸۲ صدم درصد به فضای آموزش و پرورش اضافه شود یعنی طی پنج سال، سالیانه ۰.۱۶ درصد فضای آموزشی افزایش پیدا کند که اگر این عدد ضربدر ۱۶ میلیون و ۷۰۰ هزار دانش آموز شود همین امسال با نرخ امروز حداقل باید سالی ۶۰ همت فقط برای این بند تخصیص داده شود.