نصرت‌الله تاجیک سفیر پیشین ایران در اردن در رابطه با تحولات منطقه پس از سقوط بشار اسد در سوریه و سناریوهای پیش رو پس از این اتفاق، گفت: در حال حاضر، ما هنوز در ابتدای بازی هستیم و تغییراتی که ممکن است در آینده رخ دهد، بعضا هنوز نطفه‌اش بسته نشده است. آنچه ما مشاهده می‌کنیم، تنها بخشی از واقعیت است و واقعیت‌های پنهان و باطنی نیز وجود دارد. مخالفان مسلح حکومت سوریه که در اثر عدم مقاومت ارتش توانستند سریع خود را به دمشق برسانند، به دلیل توافق یا معامله ای که هنوز بطور رسمی اصل و جزئیات آن به رسانه‌ها راه نیافته و تحلیلی از آن وجود ندارد، مرحله جنگ روانی و جنگ روایت‌ها را پشت سر گذاشته و با ترک سوریه توسط بشار اسد خوشبختانه انتقال قدرتی مسالمت آمیز صورت گرفت و حالا باید منتظر اثرات دومینویی این وضعیت در میان همسایگان و نیروهای داخلی باشیم.

اتفاقات اخیر در سوریه به معنای پایان قطعی خاندان اسد نیست

وی ادامه داد: اگر چه آنچه تا این لحظه شاهد آن هستیم، تقریباً مشابه دوره‌ گذشته است، هرچند با کمی تفاوت، اما فکر می‌کنم که ضربه‌ی نیروهای داعش به دلایل متعددی، به ویژه با توجه به گستردگی جغرافیایی اش در عراق و سوریه، پتانسیل بیشتری داشت. بنابراین، در حال حاضر، نمی‌توانیم این وضعیت را با وجود تمام تحرکات موجود، تمام شده تلقی کنیم و به سادگی فرض کنیم که با رفتن اسد و اخذ پناهندگی از روسیه موضوع او تمام شده است. این بدان معنا نیست که این امکان وجود ندارد که حکومت خاندان اسد برای همیشه تمام شده باشد، بلکه ممکن است در آینده سمت و سوی مسائل تغییر کند زیرا در حال حاضر، مسائل و زد و بندها همچنان پیچیده هستند.

اگر اسد حمایت‌های سابق را دریافت می‌کرد، به سادگی دست از تلاش نمی‌کشید

نارضایتی عمومی مردم سوریه بستر این مسائل را فراهم کرد

به گزارش ایلنا ، این دیپلمات با سابقه وزرات خارجه تحولات را در دو سطح طبقه‌بندی کرد و گفت: یک سطح مربوط به گروه‌های مخالف است که فعالیت‌شان آشکار است و سطح دیگر به زد و بندهای پنهان مربوط می‌شود. به نظر می‌رسد که تفاهماتی، چه نوشته و چه نانوشته، در پشت پرده وجود دارد. این تفاهمات به احتمال زیاد چند لایه هستند؛ یک لایه مربوط به بازی روس‌ها و لایه‌ای دیگر به بازی بشار اسد و حکومت سوریه می‌تواند مربوط باشد. اگر موضوع به خود بشار اسد مربوط می‌شد، شاید او چنانچه همانند گذشته حمایت‌های سابق را دریافت می‌کرد، به سادگی دست از تلاش نمی‌کشید. ولی مجموعه عوامل داخلی و خارجی مانند اینکه روسیه که اعلام کرد اقدامات نظامی اش در سوریه محدود و اولویت‌هایش تغییر کرده است، سبب شدند پشت او خالی شود. آینده بستگی به این دارد که کدام طرف برتری بیشتری پیدا کند. از سویی، ما بشار اسد را داشتیم با تمام مشکلات و کم‌کاری‌هایش و تاخیری که در ایجاد یک ساختار پاسخگویی به نیاز مردم و حکومتی خشن و فاسد داشت از سوی دیگر ممکن است نیروهایی که در میدان هستند برای منطقه، جامعه جهانی و همسایه‌ها چندان مطلوب نباشند. نمی‌خواهم قضاوت کنم که این نیروها خوب یا بد هستند؛ به هر حال، آن‌ها بخشی از مردم سوریه‌اند. آنچه اهمیت دارد، نارضایتی عمومی و مردمی است که بستر این مسائل را فراهم کرده است. لذا به عقیده من، در حال حاضر نمی‌توان قضاوت نهایی یا سناریوسازی دقیقی انجام داد. تحولات نیاز به زمان دارند و باید به پختگی برسند و در کنار آن، اقدامات بیرونی نیز مورد بررسی قرار گیرد. بنابراین، همه این مسائل باید به صورت جامع و در هم‌تنیدگی با یکدیگر مورد توجه قرار گیرد.

حکومت سوریه و بشار اسد نتوانست جراحاتی که به جامعه سوری وارد شده بود را التیام بخشد

این کارشناس سیاست خارجی در خصوص تبعات به قدرت رسیدن این گروه‌ها در سوریه برای ایران و نقش این اتفاق در تغییر معادلات سیاسی در سوریه، تصریح کرد: به نظر می‌رسد در حال حاضر نباید از گروه‌های مخالف با عناوینی همچون گروه‌های تروریستی نام ببریم و باید این مساله از منظرهای متفاوتی مورد بررسی قرار گیرد، این مهم است که به تحولات سوریه با دقت بیشتری نگاه کنیم. آنچه در سوریه اتفاق افتاده را می‌توان حاصل دو مؤلفه اصلی دانست: اول، مؤلفه داخلی و دوم، مؤلفه‌های خارجی. مؤلفه داخلی شامل مشکلاتی است که جامعه سوریه از سال ۲۰۱۱ و حتی سالیانی قبل در زمان حافظ اسد با آن مواجه بوده است. این جامعه در مراحل مختلف به نوعی نجات پیدا کرده، اما هنوز مشکلات اساسی آن حل نشده باقی مانده‌ است. به عقیده من، حکومت سوریه و شخص بشار اسد نتوانستند جراحاتی که به جامعه سوری وارد شده را التیام بخشند. جراحاتی که ناشی از کشت و کشتارها و جابجایی‌های وسیع انسانی به کشورهای همسایه مانند اردن، ترکیه و حتی اروپا هستند.