در هفته‌های اخیر بازار ارز تحولات و نوسانات متعددی را تجربه کرد. بسیاری از فعالان اقتصادی معتقدند که قیمت‌گذاری دستوری در گذر زمان باعث شده رانت‌های ارزی توزیع شود. اخیرا نیز عبدالناصر همتی – وزیر امور اقتصادی و دارایی – در رابطه با سیاست چند نرخی بودن ارز گفته بود که در سال ۱۴۰۲ بیش از ۱۷۰۰ همت رانت ارزی توزیع شده بود که ناشی از چند نرخی بودن ارز است.

اخیرا، بانک مرکزی در ۲۶ آذرماه و در جدیدترین برنامه ارزی، اقدام به راه اندازی بازار ارز تجاری در مرکز مبادله ایران کرد. در این بازار که از تاریخ مذکور، به اجرایی شدن کامل سامانه معاملات بازار ارز تجاری مرکز مبادله ارز و طلای ایران به عنوان یک بازار شفاف، منسجم و سازمان‌یافته منجر شد، تمام معاملات توافقی بین واردکنندگان و صادرکنندگانی که پیش از این تحت عنوان روش واگذاری ارز حاصل از صادرات به غیر صورت می‌گرفت، در این بازار انجام خواهد می‌شود.

عملیاتی شدن بازار ارز تجاری، باعث شده که برای اولین بار یک بازار رسمی معاملات ارزی به عنوان یک بازار مرجع عمل کند و بانک مرکزی به عنوان سیاست گذاری پولی کشور بتواند یک سیستم رسمی پرداخت و مبادله ارزی را مدیریت کند. به عبارتی برای اولین بار در کشور در حال حرکت به سمت یک سیستم نظام‌مند پرداخت رسمی ارز هستیم.

هفته گذشته نیز، محمدرضا فرزین – رئیس کل بانک مرکزی – از آغاز عرضه ارزی پتروشیمی‌ها از ابتدای هفته جاری خبر داد. وی در جلسه هماهنگی با هلدینگ‌های بزرگ پتروشیمی گفت: ایجاد سامانه ارز تجاری (توافقی) ضمن اینکه قرار است به گونه‌ای کار کند که نه تنها اطمینان حاصل شود که نیازهای ارزی کشور در یک نظام کارا و مبتنی بر بازار، تامین می‌شود، عرضه کنندگان می‌توانند با عرضه خود نیازهای صنعت خود را تامین کنند و نرخ آن نیز باید به طوری باشد که هم به نفع عرضه کننده و هم به نفع متقاضی باشد و از طرف دیگر بستری فراهم می‌شود که واسطه‌های ارزی حذف شوند، بنابراین، هرآنچه که در این بازار وجود دارد یا باید برای عرضه کننده باشد یا برای متقیان خریدار ارز است.

به گزارش ایسنا، بنابرین با حضور شرکت‌های حوزه پتروشیمی به عنوان بزرگ‌ترین عرضه کنندگان ارز در کشور، باید منتظر حجم معاملات بیشتر از میزان و حجم معاملات فعلی در بازار ارز تجاری باشیم که موجبات ایجاد تعادل در بازار ارز را فراهم خواهد کرد و متعاقب آن بازار ارز تجاری در جهت تبدیل شدن به یک بازار مرجع ارزی در کشور حرکت کند.

سخنگوی مرکز مبادله نیز اخیرا در این رابطه گفت: نرخ‌های بازار غیر رسمی، نرخ‌های رسمی و قابل اتکا نیست. آنچه در بازار ارز تجاری صورت می‌گیرد، یک بازار واقعی بوده که نرخ آن رسمی است و قطعا کمک خواهد کرد که سیگنال واقعی به اقتصاد کشور از طریق این بازار صورت بگیرد. این موضوع کمک خواهد کرد که عرضه به بازار ارز تجاری به عنوان یک بازار شفاف و کارآمد افزایش یافته و به هر میزانی که عمق بخشی به این بازار بیشتر شود، بی شک نوسانات ارزی در بازرهای غیر رسمی ارز کاهش یافته و مدیریت ارزی نیز کارآمدتر خواهد شد.