تابستان سال ۲۰۲۳ به اذعان کارشناسان گرمترین تابستان تاریخ کره زمین بود، رکوردی که اما در دوره گرم سال ۲۰۲۴ هم شکست و گرمایش بی‌سابقه‌ای را برای کره زمین رقم زد. به طور معمول سالیانه تقاضای مصرف برق در کشور ۵ درصد افزایش می‌یابد، بنابراین مسئولان صنعت برق برای پاسخگویی به این رشد تقاضا مهیا شده و از طریق توسعه زیرساخت و ظرفیت‌های تولید برق، افزایش راندمان تولید نیروگاه‌ها، کاهش هدر رفت برق در شبکه و اتخاذ تدابیر لازم برای مدیریت مصرف، از مصارف خانگی گرفته تا مدیریت مصرف برق بخش صنعت، ادارات و بخش عمومی یعنی روشنایی معابر و خیابان‌ها، تدابیر لازم را برای پاسخگویی به نیازهای مختلف برق اتخاذ می‌کنند.

به طور معمول اوج فشار تقاضا بر شبکه در دوره گرم سال رخ می‌دهد که از ابتدای خردادماه آغاز و تا پایان شهریورماه ادامه پیدا می کند، دوره‌ای که در آن بار مصرف لوازم سرمایشی یعنی ۲۰ میلیون دستگاه کولرآبی و میلیون‌ها دستگاه داکت اسپلیت و انواع کولرهای گازی وارد شبکه شده و به ناگهان مصرف برق کشور را با جهش ۴۳ درصدی مواجه می کند. جهشی که بدون تردید در سال جاری با افزایش روز افزون مصرف برق روند صعودی تری هم دارد.

بر اساس اطلاعات منتشره از سوی مراکز هواشناسی، موج شدید گرما هم اکنون منطقه خاورمیانه را در برگرفته است و مناطق شمال تا جنوب ایران را نیز تحت تاثیر قرار داده است. به گفته مدیر بهره‌برداری و کنترل شبکه برق کشور تنها در مقایسه با هفته پیش مصرف برق کشور ۶۰۰۰ مگاوات افزایش داشته که معادل هشت درصد رشد است و این در حالی است که در مجموع رشد تقاضای مصرف برق خانگی در اوج بار امسال به ۱۵ درصد بالغ شده است.

بنا بر اطلاعات منتشره در تابستان امسال منظقه خاورمیانه رشد سه درجه‌ای گرما را تجربه می کند، در حالی که هر درجه افزایش دما نیاز مصرف برق کشور را تا ۱۸۰۰ مگاوات افزایش می‌دهد. وضعیت کنونی و اوج‌گیری نیاز تمامی نقاط کشور به تامین سرمایش، فشار زیادی را بر شبکه برق تحمیل می‌کند و تحت این شرایط یعنی اوج گیری مصرف برق از یک سو و شدت گرما احتمال وقوع رله‌های فرکانسی و خروج شبکه از مدار تولید فزایش می‌یابد.

طی سال گذشته در نیمه مردادماه، اوج مصرف برق رکورد ۷۳ هزار مگاوات را به ثبت رساند، اما اکنون به نیمه راه دوره گرما نرسیده، تقاضای مصرف برق از ۷۷ هزار و ۵۰۰ مگاوات گذشته است و سیگنال‌های هشدار را فعال کرده است. علی رغم اقدامات بسیاری که برای توسعه ظرفیت نیروگاهی و زیرساختی تولید برق در سه سال گذشته صورت گرفته است، اما شرایط کنونی را می‌توان وضعیت فوق العاده‌ای ارزیابی کرد که عبور از آن نیازمند تمهیداتی فراتر از رویکردهای گذشته است.

«مشارکت همگانی» در مصرف بهینه برق مهمترین پاسخی است که می‌توان به این پرسش داد، به عبارتی در برهه کنونی باید تمهیدات لازم برای مصرف بهینه برق جدی‌تر از هر زمان مورد توجه قرار گیرد. بدون تردید استفاده از لوازم سرمایشی در شرایط کنونی اجتناب‌ناپذیر است، اما می توان با اتخاذ تدابیری از فشار بار شبکه کاست، بدین معنا که وقتی استفاده از لوازم سرمایشی مانند کولر اجتناب ناپذیر است، در طول روز و زمان فعالیت این سیستم ها، استفاده از سایر لوازم برقی را به حداقل رساند. مثلا از روشنایی طبیعی روز استفاده کرد، استفاده از لوازمی مانند ماشین لباسشویی، ظرفشویی، اتو و کارهای اینچنینی را به ابتدای صبح یا اواخر شب موکول کرد و حتی لوازم برقی خاموشی را از پریز جدا کرد.

همچنین با کمتر باز و بسته کردن درب محیط‌های زندگی و کاری، خنکای ایجاد شده را حفظ کرده در این شرایط می‌توان دمای آسایش یعنی ۲۴ درجه و دور کند کولرهای آبی را جایگزین دو تند این لوازم پرمصرف کرد. حتی با کمتر باز و بسته کردن درب یخچال و فریزر می‌توان نیاز این لوازم را به مصرف بیشتر برق جهت تامین سرمایش داخلی‌شان برطرف کرد.

تجربه نشان داده است مشارکت و همدلی همیشه و همواره شرط موفقیت کشور در برهه‌های حساس بوده است، اکنون نیز زمان آن است که جملگی با مصرف بهینه برق، بازی دو سر برنده دیگری را تعریف کنیم که طی آن همه مردم و فعالیت‌های کشور از مواهب روشنایی برق و پایداری شبکه برخوردار شده و علاوه بر مواجه نشدن با تعرفه های پلکانی برق حتی مشمول پاداش های مدیریت مصرف برق و هزاران جایزه پویش بزرگ با انرژی شده و صنعت برق نیز به سلامت از دوره پرفشار خود عبور می‌کند./ایسنا